Turniej Rycerski o Pierścień Księżnej Anny to wydarzenie wpisujące się w historię i tradycje zamku książąt mazowieckich w Liwie, jednej z najdalej wysuniętych na wschód warowni Mazowsza oraz Muzeum Zbrojowni. Udział rekonstruktorów i bractw rycerskich sprawia, że tradycje rycerskie oraz sztuka władania bronią białą ożywają na kilkanaście godzin na błoniach zamkowych nad malowniczą rzeką Liwiec.
Okolicznych mieszkańców oraz coraz większą liczbę turystów przyciąga zamek i jego otoczenie, w którym powstał park historyczno-kulturowy. Na jego terenie powstaje podczas turnieju wioska średniowieczna, w której można zapoznać się z pracą takich rzemieślników jak snycerz czy kowal, skosztować lokalnych specjałów i posłuchać muzyki dawnej.
Kobieca historia twierdzy w Liwie
Zamek w Liwie to jedna z sześciu twierdz murowanych wybudowanych na terenie Mazowsza przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego. Warownia powstała nad Liwcem, rzeką graniczną oddzielającą w XV wieku Księstwo Mazowieckie od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po zamkach w Czersku i Ciechanowie są to ostatnie pozostałości świetności militarnej księstwa niezależnego w wiekach średnich przez ponad trzy stulecia.
W historii zamku zapisały się mocno kobiety. Pierwsza z nich, księżna mazowiecka Anna z Radziwiłłów, została patronką turnieju rycerskiego, ponieważ to właśnie dzięki niej twierdza nad Liwcem została poważnie wzmocniona i rozbudowana. Dla kolejnej księżnej Anny, ostatniej z dynastii mazowieckich Piastów, zamek w Liwie stał się ostatnim bastionem niezależnego księstwa, które zostało po śmierci jej synów dołączone do Królestwa Polskiego w 1526 roku, ale ona sama walczyła o swoje dziedzictwo jeszcze przez 11 lat i zrzekła się do niego praw na rzecz Korony dopiero w 1537 roku. Kolejną władczynią zarządzającą mazowieckimi dobrami i fundatorką rozbudowy zamku była królowa matka – Bona Sforza, która otrzymała Mazowsze jako wdowie wiano po śmierci męża, króla Zygmunta I Starego.
W legendzie zamkowej zapisała się jeszcze jedna niewiasta sprzed wieków: żona kasztelana, niesłusznie oskarżona przez męża o zdradę i stracona. Ponoć do dziś nawiedza twierdzę jako Żółta Dama, a jej portret można oglądać w holu dworu wybudowanego na terenie zamku w XVIII wieku, w którym mieści się Muzeum Zbrojownia z główną zamkową wystawą stałą. W Muzeum można obejrzeć ponad 900 eksponatów, głównie militariów, w tym kolekcję broni białej i palnej z różnych wieków – od średniowiecza po okres II wojny światowej.
Park historyczno-kulturowy
Zamek w Liwie to dziś pozostałości średniowiecznej twierdzy, z wieżą bramną, fragmentami murów obronnych i udostępnionymi po renowacji piwnicami, w których można oglądać ekspozycje czasowe i organizować warsztaty. W barokowym dworze wybudowanym pod koniec XVIII wieku mieści się Muzeum Zbrojownia z ekspozycją militariów. Nad gotycką piwnicą powstał taras, gdzie można rozkładać przenośną scenę i organizować występy plenerowe.
Teren otaczający zamek to ciekawie zaaranżowany park historyczno-kulturowy, wykorzystujący położenie twierdzy nad malowniczą rzeką Liwiec, z zielonymi błoniami, na których odbywają się w sezonie letnim liczne imprezy kulturalne, historyczne i kulinarne. To właśnie tam, między zamkiem a Liwcem, rozgrywa się Turniej Rycerski o Pierścień Księżnej Anny.
Przed wieżą bramną, od strony drogi, powstała w 2019 r. niezwykła drewniana konstrukcja. Przez łąkę poprowadzono stumetrowy pomost nawiązujący do historycznej konstrukcji zwanej przygródkiem. Czterysta lat temu na takiej drewnianej konstrukcji wybudowanej na podmokłym terenie, znajdowały się m.in. pracownie rzemieślnicze.
Atrakcje turnieju
Turniej Rycerski na Zamku w Liwie jest największą imprezą plenerową w tym miejscu i jedną z największych na wschodnim Mazowszu. W 2024 roku wzięło w niej udział ponad 10 tysięcy osób z całej Polski!
Program bogaty w elementy historyczne, kulturowe, a także rozrywkowe pozwala na upowszechnianie wiedzy historycznej, etosu rycerskiego, sportowego ducha i zasad fair play, a jednocześnie pozwala przetrwać tradycji dzięki atrakcyjnej formie i zabawie.
Podczas turnieju na zamku w Liwie można zobaczyć świetnie wyreżyserowane walki rycerskie w wykonaniu bractw rycerskich i rekonstruktorów historycznych z całej Polski, można wziąć udział w pokazach dawnego rzemiosła i poznać pracę np. mincerza, płatnerza czy kowala. Muzyka sprzed wieków rozbrzmiewa w zrekonstruowanej na potrzeby wydarzenia średniowiecznej wiosce, a tradycyjne potrawy przyrządzane wedle bardzo starych przepisów wabią pysznym aromatem i wyglądem.
Nie brakuje też podczas turniejów dodatkowych atrakcji: turnieju łuczniczego, pokazów ptaków drapieżnych, teatru ognia i wielu innych fascynujących wydarzeń. Z roku na rok program jest coraz bogatszy i przyciąga coraz większą widownię.