Komisja podejmuje działania na rzecz wspierania przejrzystości w sektorze najmu krótkoterminowego, co wydaje się pierwszym krokiem do uregulowania takiej działalności w Unii Europejskiej.
Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia mającego na celu zwiększenie przejrzystości w dziedzinie krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych i udzielenie pomocy organom publicznym w zapewnieniu harmonijnego rozwoju w ramach sektora zrównoważonej turystyki. Chociaż rezerwacje krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych przynoszą wiele korzyści gospodarzom i turystom, mogą one budzić zaniepokojenie niektórych społeczności lokalnych, które borykają się przykładowo z brakiem przystępnych cenowo mieszkań. Nowe przepisy usprawnią gromadzenie i wymianę danych pochodzących od gospodarzy i platform internetowych. To z kolei będzie stanowić podstawę skutecznej i proporcjonalnej polityki lokalnej w celu sprostania wyzwaniom i możliwościom związanym z sektorem najmu krótkoterminowego.
Nowe proponowane przepisy przyczynią się do zwiększenia przejrzystości w zakresie identyfikacji i działalności gospodarzy działających w sektorze krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych i zasad, których muszą przestrzegać, oraz ułatwią rejestracji gospodarzy. Zaradzą też obecnemu rozdrobnieniu sposobów, w jakie platformy internetowe wymieniają dane, a ostatecznie pomogą zapobiegać nielegalnemu umieszczaniu ogłoszeń. Ogólnie rzecz biorąc, wniosek przyczyni się do stworzenia bardziej zrównoważonego ekosystemu turystycznego i będzie wspierać jego transformację cyfrową.
Nowe wymogi dotyczące wymiany danych na potrzeby najmu krótkoterminowego
Nowe proponowane ramy:
Zharmonizowanie wymogów dotyczących rejestracji gospodarzy i ich lokali mieszkalnych przeznaczonych do najmu krótkoterminowego w przypadku ich wprowadzenia przez organy krajowe: systemy rejestracji będą musiały być w pełni dostępne online i przyjazne dla użytkownika. Należy również wymagać podobnego zestawu istotnych informacji na temat gospodarzy i ich lokali mieszkalnych, a mianowicie na temat tego „kto” (wynajmuje), „co” i „gdzie”. Po zakończeniu rejestracji gospodarze powinni otrzymać niepowtarzalny numer rejestracyjny.
Wyjaśnienie zasad w celu zapewnienia, aby numery rejestracyjne były umieszczane i sprawdzane: platformy internetowe będą musiały ułatwiać gospodarzom umieszczanie numerów rejestracyjnych na swoich platformach. Będą one również musiały losowo sprawdzić, czy gospodarze rejestrują się i umieszczają prawidłowe numery. Organy publiczne będą mogły zawiesić numery rejestracyjne i zwrócić się do platform o usunięcie z wykazu gospodarzy niespełniających wymogów.
Usprawnienie wymiany danych między platformami internetowymi a organami publicznymi: platformy internetowe będą musiały raz w miesiącu automatycznie udostępniać organom publicznym dane dotyczące liczby wynajętych noclegów i gości. W przypadku małych platform i mikro platform przewidziano łagodniejsze wymogi dotyczące sprawozdawczości. Organy publiczne będą mogły otrzymywać te dane za pośrednictwem krajowych „pojedynczych cyfrowych punktów dostępu”. Przyczyni się to do dobrze ukierunkowanego kształtowania polityki.
Umożliwienie ponownego wykorzystania danych w formie zagregowanej: dane uzyskane na podstawie niniejszego wniosku będą, w formie zagregowanej, stanowić wkład w statystyki dotyczące turystyki tworzone przez Eurostat i zostaną włączone do przyszłej europejskiej przestrzeń danych dla turystyki. Informacje te będą wspierać rozwój innowacyjnych usług związanych z turystyką.
Ustanowienie skutecznych ram wdrażania: państwa członkowskie będą monitorować wdrażanie tych ram przejrzystości i wprowadzą odpowiednie kary za nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
Dalsze działania
Wniosek Komisji będzie przedmiotem dyskusji w celu przyjęcia w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Po przyjęciu i wejściu w życie rozporządzenia państwa członkowskie będą miały dwa lata na ustanowienie niezbędnych mechanizmów wymiany danych.
Przebieg procedury
W UE szybko rozwija się sektor krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych, co w dużej mierze jest stymulowane przez gospodarkę opartą na platformach cyfrowych. Lokale mieszkalne oferowane do najmu krótkoterminowego stanowią około jednej czwartej wszystkich turystycznych obiektów noclegowych w UE, a ich liczba dynamicznie rośnie w całej UE. Tendencja ta została potwierdzona podczas kryzysu związanego z COVID-19: liczba rezerwacji najmu krótkoterminowego latem 2020 i 2021 r. przekroczyła równoważne poziomy z 2018 r. Ponadto liczba rezerwacji w pierwszej połowie 2022 r. wzrosła o 138 proc. w porównaniu z tym samym okresem w 2021 r. Najem krótkoterminowy ma kluczowe znaczenie dla ekosystemu turystycznego UE, w tym dla gości i gospodarzy, a także dla wielu społeczności, stwarzając zarówno możliwości, jak i wyzwania.
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie gromadzenia i udostępniania danych dotyczących usług krótkoterminowego najmu lokali mieszkalnych jest kluczowym działaniem w ramach ścieżki transformacji turystycznej, którą ogłoszono w lutym 2022 r. Wniosek zapowiedziano w ramach opracowanej przez Komisję Strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy z marca 2020 r. z myślą o promowaniu zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju gospodarki społecznościowej na całym jednolitym rynku, przy pełnym poszanowaniu interesów publicznych.
Uzupełni on również istniejące instrumenty, w szczególności akt prawny o usługach cyfrowych, który reguluje platformy internetowe, oraz przepisy dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania.
Źródło: Komisja Europejska / Zdjęcie: Pixabay